آثار و فوائد وجود امام زمان(عليه السلام) در زمان غيبت
يكى از پرسش هايى كه در مورد امام زمان(عليه السلام) مى شود اين است كه چه آثار و فوايدى بر وجود امام و رهبرى كه در اختفا و غيبت به سر مى برد، مترتّب است؟ به عبارت ديگر، چرا امام(عليه السلام) سال ها قبل از ظهور، تولد يافته است و فايده وجود آن حضرت چيست؟
لازم است قبل از پاسخ نكته اى تذكّر داده شود و آن اين كه سؤال مذكور مسأله جديدى نيست كه تازه طرح شده باشد، بلكه سال ها قبل از تولد حضرت مهدى(عليه السلام)مطرح بود. حتّى اين پرسش ها همزمان با عصر نزول وحى نيز وجود داشت چنانكه از جابر بن عبد اللّه انصارى، صحابى بزرگ پيامبر نقل شده است كه گفت: هنگامى كه آيه كريمه «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَاُولِي الأَمْرِ مِنْكُمْ»نازل شد، به رسول گفتم: خدا و رسول را شناختيم; صاحبان امرى را كه خداوند اطاعت آنان را به اطاعت شما مقرون كرده است، چه كسانى هستند؟
پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) فرمودند:
«آنان جانشينان من و پيشوايان امّت بعد از من هستند. اول آن ها على بن ابى طالب است; سپس حسن و حسين و على بن الحسين و
محمّد بن على كه در تورات معروف به باقر است. اى جابر! در آينده نزديك، او را ملاقات خواهى كرد. هنگامى كه او را ديدى سلام مرا به او برسان. بعد از او جعفر بن محمّد، موسى بن جعفر، على بن موسى، محمّد بن على، على بن محمّد، حسن بن على و سپس فرزندِ حسن، هم نام و هم كنيه من و حجت خدا در زمين و ذخيره خدا براى بندگان اوست. همان كسى كه خداوند، مشرق و مغرب را به دستش فتح مى كند».
آن گاه حضرت فرمودند:
«او همان كسى است كه از شيعيان و دوستانش غايب مى شود،; دوران غيبتش به حدّى طولانى و دشوار است كه بر اعتقاد به امامت وى باقى نمى ماند مگركسى كه خدا قلبش را به وسيله ايمان آزمايش كرده باشد».
عرض كردم يا رسول اللّه! آيا شيعيان در زمان غيبت از او بهره مند مى گردند؟
حضرتش فرمود:
«آرى! سوگند به كسى كه مرا به نبوت مبعوث داشته است، البته آن ها از نور وجودش استفاده مى كنند و از بركت ولايتش بهره مند مى گردند، همانطور كه از نور خورشيد بهره مند مى شوند گر چه در پس ابر باشد. اى جابر! غيبت از اسرار مكتومِ خزانه علم خداست. پس آن را جز از اهلش پنهان دار».
با توجه به اين حديث مشهور، جواب سؤال مذكور به خوبى روشن مى شود كه بدون ترديد، بركات خورشيد فروزان امامت و ولايت حضرت مهدى(عليه السلام) آن چنان گسترده و فراوان است كه ابرهاى تيره و تارى كه به واسطه ستمگرى هاى دشمنان خدا براى مدّتى نامعلوم بين آن حضرت و مردم حايل گرديده، نمى تواند جلو بركات وجودى آخرين حجت و ذخيره خدا را بگيرد.
زيرا اگر چه آن حضرت در زمان غم انگيز غيبت، از تصرّف در بعضى از شئونات خويش ـ مانند حضور در جامعه و به دست گرفتن زمام امور ـ كناره گيرى مى نمايند، لكن بايد دانست كه اين امر فقط يكى از شئونات آن حضرت است; چرا كه آن حضرت در بقيه شئونات خويش تصرف مى نمايد و بسيارى از مشكلات جامعه را رفع و از درماندگان دستگيرى مى كند و امدادهاى غيبى آن بزرگوار در سراسر هستى گسترش دارد. اين موضوع شواهد فراوانى دارد كه در جاى خودش به آن اشاره خواهيم كرد.
گذشته از اين، بايد دانست كه تمام مصالح و حِكَم و فوايد و آثار وجود امام(عليه السلام)در زمان غيبت براى ما مكشوف نيست. از سفارش پيامبر به جابر فهميده مى شود كه همگان استعداد و لياقت فهم و درك بركات وجود امام(عليه السلام) را در دوران غيبت ندارند; بلكه افرادى همچون آن صحابى بزرگ مى توانند تا حدّى شعاع بركات وجودى حجّت خدا را درك كنند. زيرا حضرت در پايان گفتارشان به جابر فرمودند: «موضوع غيبت از اسرار خداست و بايد آن را از نااهلان پنهان بدارى».
منبع: جلوه های پنهانی امام عصر(علیه السلام)، حسین علی پور، انتشارات مسجد جمکران،1380