قربان عید بندگی، روزی که در آن ابراهیم خلیل الله فرزندش را به قربانگاهی می‌برد تا اطاعت از معبود را به نمایش بگذارد و روزی را خلق کند که یوم الله باشد، عیدی که در آن بشریت تسلیم در برابر معبود خود را به رخ کائنات کشید.

عید قربان روزی است که بشر ثابت کرد برای آنچه که در راه خدا می‌دهد هیچ هوای نفسی وجود ندارد و اشرف مخلوقات بودن زیبنده وی است. شاید همین تصمیم‌های بزرگ و عید ساز تاریخ بشریت است که باعث شده تا انسان از همان ابتدا عنوان اشرف مخلوقات بودن را یدک بکشد.

عید قربان به معنای بازگشت انسان به مقام تقرّب الهی است که این مقام در سایه مبارزه با هواهای نفسانی و در پرتو تهذیب، خودسازی و بهره‌وری از فرصت‌های ناب به دست می‌آید. عید قربان خاطره ابراهیم، هاجر و اسماعیل است که حضرت ابراهیم(ع) همسرش هاجر و فرزندش اسماعیل را در زمین بی‌آب‌وعلف قرار داد  خداوند به برکت حضرت اسماعیل(ع) آب زمزم را عطا کرد.

آنچه ابراهیم(س) برای قرب الهی انجام داد در تاریخ بشریت ماندگار شد، نمونه‌ای از ایثار و گذشت در راه خدا است و فلسفه اصلی آن هم همان مبارزه با هوای نفس و جهاد با نفس اماره است.